Powięź – czym jest i jak radzić sobie z jej regeneracją i pojawiającym się bólem?

Choć występuje w organizmie każdego człowieka i jest niezwykle ważna, niewiele osób wie, czym jest powięź. Warto, abyście poznali definicję tej części ciała i dowiedzieli się nie tylko, jakie spełnia funkcje, ale także jak radzić sobie z jej regeneracją i bólem. 

Z artykułu dowiesz się:

• jak brzmi definicja powięzi
• jak zbudowana jest powięź
• jaką rolę odgrywa powięź w organizmie człowieka
• jakie mogą występować zaburzenia powięzi
• jaki wpływ na kondycję fizyczną człowieka ma kondycja powięzi
• jak skutecznie radzić sobie z regeneracją powięzi
• jak prawidłowo przeprowadzić masaż powięzi
• jakie zalety ma masaż powięzi

Wiele osób podczas ćwiczeń czy rehabilitacji nie wiedząc o tym poświęca powięzi sporo czasu. Dobrze zatem byłoby dowiedzieć się, czym dokładnie jest wspomniana część ciała i czym skutkuje jej zaniedbanie. Poniższy artykuł ma na celu nie tylko przybliżenie definicji powięzi. Ma za zadanie także uświadomienie Wam, dlaczego ta część ciała jest tak ważna i jak prawidłowo o nią zadbać. 

Jak brzmi definicja powięzi?

Powięzią nazywa się błonę, która otacza mięśnie, nerwy oraz organy. Jej głównym zadaniem jest ochrona wspomnianych wyżej części ciała przed uszkodzeniami. Powięzie są niezwykle istotnym elementem ludzkiego organizmu. Łącząc się ze sobą tworzą sieć, która utrzymuje całe ciało w jedności. Co więcej, napinają także jego poszczególne elementy. Jeżeli porówna ludzkie ciało do samochodu, można śmiało powiedzieć, że powięź jest swoistym zderzakiem. 

Zaburzenia funkcjonowania powięzi lub zbyt intensywny trening mogą doprowadzić do napięć a w konsekwencji bólu i dyskomfortu fizycznego. Jeżeli taki stan zostanie zaniedbany, może dojść do powstania tkanki bliznowatej, w której można zlokalizować włókna biegnące prostopadle do powięzi. Warto mieć na uwadze, że u zdrowego człowieka powięź biegnie równolegle do mięśni. Jeżeli dojdzie do ich przecięcia będą się zacieśniać, co przełoży się na nieoptymalną pracę stawów. 

Jak zbudowana jest powięź?

Przyglądając się pod mikroskopem budowie powięzi nie trudno zauważyć, że jest ona ściśle powiązana z funkcją, jaką pełni w organizmie. Element zbudowany jest bowiem z wielu włókien kolagenowych i elastynowych, które nadają jej zarówno wytrzymałość, jak i odpowiednią sprężystość. Taka budowa sprawia, że powięź jest staje się podporą dla narządów i innych części ciała, a także jest odporna na uszkodzenia. 

W skład powięzi wchodzą trzy podstawowe warstwy:

1. powierzchowna, która jest jednym z elementów tkanki podskórnej;
2. głęboka — jej zadaniem jest otaczanie określonych grup mięśni i dzielenie ich na określone jednostki;
3. trzewna, którą można odnaleźć wokół narządów wewnętrznych.

Specjaliści, którzy zajmują się badaniami nad powięzią stosunkowo niedawno odkryli, że w jej strukturach znajdują się także liczne naczynia krwionośne oraz zakończenia nerwowe.

Mając na uwadze powyższe właściwości nie sposób nie stwierdzić, że powięź jest niezwykle istotny narządem, który odpowiada dodatkowo za komunikację między rozmaitymi komórkami organizmu. Dodatkowo powięzi można przypisać także czucie głębokie, które pozwala człowiekowi na określenie, w jakiej pozycji w danej chwili znajdują się jego kończyny, bez patrzenia na nie.

Rola, jaką powięź odgrywa w organizmie

Znając budowę powięzi warto zastanowić się, dlaczego jest tak ważna dla każdego ludzkiego organizmu. Specjaliści mówią o trzech podstawowych rolach, jakie narząd odgrywa w ludzkim organizmie:

• podporowa — powięź jest dla mięśni i organów wewnętrznych swoistym rusztowaniem. Co więcej, to ona odpowiada za ich prawidłowe umiejscowienie. Jeżeli dojdzie do napięcia lub rozluźnienia powięzi, może dojść do aktywacji grup mięśniowych, które okala i jednocześnie do rozluźnienia mięśni przeciwstawnych. Warto mieć także na uwadze, że powięź jest także narządem, który jest odpowiedzialny za utrzymanie równowagi ciała u człowieka. 
• ochronna — powięź składa się z blaszek, które oddzielone są od siebie cienką warstwą mazi, w której znajdują się duże pokłady kwasu hialuronowego. Wspomniana substancja odpowiedzialna jest za zmniejszenie tarcia, a także umożliwienie poślizgu, który jest warunkiem prawidłowej pracy mięśni. Elastyczność narządu sprawia, że chroni on organizm przed rozmaitymi urazami. Wszystko dzięki zdolności przenoszenia energii mechanicznej. 
• komunikacyjna — jak wspomniano wyżej, powięź kryje w sobie wiele ogromną ilość włókien nerwowych oraz naczyń krwionośnych. Dzięki nim narząd umożliwia transport substancji i komunikatów między tkankami. Bogate unerwienie powięzi może także okazać się źródłem bólu. 

Jakich zaburzeń powięzi możesz się spodziewać?

Jak każdy narząd znajdujący się w ludzkim organizmie, także powięź może ulec uszkodzeniu. O jakich zaburzeniach powięzi powinniście wiedzieć? Poniżej przedstawiamy najczęściej występujące.

Urazy powięzi

Kiedy dochodzi do urazu mechanicznego lub uszkodzenia powięzi (np. w czasie zabiegu chirurgicznego), pojawia się wysięk włóknikowy. Włóknik to substancja, której głównym zadaniem jest naprawienie uszkodzonej powierzchni. Cały proces jest niezwykle podobny do bliznowacenia. Warto mieć na uwadze, że po zakończeniu procesu, uszkodzona tkanka nie wraca do pełni sprawności. Należy pamiętać o tym, że naprawa powięzi powoduje bardzo często jej zwłóknienie, a co za tym idzie — powiększa się jej sztywność. Często także pojawiają się zrosty. Zmniejszenie elastyczności powięzi może być przyczyną ograniczenia ruchomości poszczególnych organów, a także może powodować trudności w poruszaniu się. 

Przykurcze

Jest to jedno z najczęściej występujących zaburzeń. Warto mieć na uwadze, że nie ma jednej przyczyny ich powstawania. W praktyce mówi się o kilku teoriach, jednak żadna nie została do końca potwierdzona. Niektóre przykurcze są efektem predyspozycji genetycznych, inne zaś powstają w momencie pojawienia się mikrourazów oraz przeciążeń, na jakie została narażona powięź. Przykurcze najczęściej pojawiają się w powięzi głębokiej, ponieważ nie zawiera ona tylu włókien elastycznych, jak pozostałe części narządu. Jak pokazały badania, pojawiające się przykurcze są często efektem niezbyt zdrowych nawyków życia codziennego. Wiele godzin w pozycji siedzącej, brak aktywności fizycznej, czy nieprawidłowa postawa ciała to jedne z tych elementów, które sprawiają, że przykurcze powięzi prędzej czy później się pojawią. Jeżeli dojdzie do napięcia powięzi, pojawią się bodźce bólowe, które są tarczą obronną narządu. Jeżeli ból będzie narastał oznacza to, że w obrębie powięzi zaczęły pojawiać się zrosty. 

Zakażenie

Pojawiające się w organizmie człowieka infekcje mogą szerzyć się po całym organizmie, zajmując m.in powięź. Najcięższym z zakażeń, jakie może pojawić się w powięzi to martwicze zapalenie powięzi. Schorzenie, choć rzadko spotykane, jest niezwykle poważnym stanem, który dotyczy powięzi powierzchownej. Stan ten szybko się rozszerza i może zajmować kolejne części narządu. Aby zapanować nad schorzeniem, trzeba poddać się interwencji chirurgicznej. Jest to najskuteczniejszy sposób leczenia. Warto jednak mieć na uwadze, że wielu pacjentów cierpi z powodu powikłań, a i umieralność przy tym schodzeniu jest stosunkowo duża, ponieważ wynosi około 30%.

Choroby genetyczne

Wcześniej wspomnieliśmy, że podstawowym budulcem powięzi są włókna kolagenowe. W tym miejscu trzeba powiedzieć, że istnieją choroby genetyczne, które upośledzają proces tworzenia się kolagenu. Oznacza to, że powięź może być znacznie osłabiona, a także upośledzona. Wrodzone choroby genetyczne tkanki łącznej, to np. zespół Ehlersa-Danlosa lub zespół Marfana. Są to złożone schorzenia, przez które cierpi cały organizm. Brak odpowiedniej ilości kolagenu lub jego niewłaściwa struktura sprawiają, że odporność powięzi jest znacznie ograniczona. Skutkuje to nadmierną ruchomością stawów, a tym samym licznymi powikłaniami, jakie pojawiają się wokół narządów. 

Choroby autoimmunologiczne powięzi

Reumatoidalne zapalenie stawów czy toczeń rumieniowaty układowy to jedne ze schorzeń, których znakiem rozpoznawczym jest często zajęcie układu mięśniowo-powięziowego. Wielu specjalistów twierdzi, że bóle mięśniowe, które zgłaszają ich pacjenci nie pochodzą z mięśni, a z otaczających je powięzi. Badania, jakie przeprowadzono jasno pokazują, że kiedy pojawia się zapalenie, ilość receptorów bólowych znacznie wzrasta, przez co to właśnie ten narząd odgrywa rolę „generatora bólu”. 

Jaki wpływ na kondycję fizyczną człowieka ma kondycja powięzi?

Osoby, które nadal mają wątpliwości, czy powięź jest ważnym elementem ciała człowieka, powinny zdać sobie sprawę z tego, że w znacznym stopniu odpowiada za to, jak ono wygląda. Jeżeli zlekceważycie jej istnienie i zaniedbacie ją, narazicie się z pewnością na ból, czy ryzyko kontuzji. Wiele osób może także odczuwać sztywność stawów, które znacznie utrudni życie i będzie powodowało codzienny dyskomfort.

Dlaczego tak się dzieje? Okazuje się, że organizm ludzki jest podobny do maszyny, która, żeby dobrze działała wymaga odpowiedniej dbałości, w szczególności naoliwienia. Podobnie jest z ludzkim organizmem. Mobilność i sprężystość mięśni jest w dużym stopniu uzależniona nie tylko od kondycji powięzi. Główną rolę odgrywa tutaj jej odpowiednie nawodnienie. Wówczas można mówić o tym, że stawy i mięśnie są zdrowe i elastyczne. Jeżeli chcecie być w jak najlepszej kondycji, zwróćcie także uwagę na prawidłową pracę układu krążenia, który jest odpowiedzialny za prawidłowe dotlenienie i nawodnienie układu mięśniowego. Tylko wtedy możecie mieć pewność, że wykonywanie ruchów w pełnym zakresie i w każdym kierunku nie będzie żadną trudnością. 

Jak skutecznie radzić sobie z regeneracją powięzi?

Jeżeli do tej pory nie mieliście problemów z powięzią, jesteście szczęściarzami. A być może macie w domach przyrządy do masażu takie jak roller, piłka do masażu wibracyjnego czy pistolet do masażu, które pomagają Wam walczyć z bólem. 

Bez względu na to, czy mieliście już do czynienia z regeneracją powięzi, czy będziecie ją poddawać zabiegom po raz pierwszy, warto, abyście wiedzieli, jak prawidłowo wprowadzić określone rozwiązania.  Dzięki temu będziecie mieli szansę na uporanie się z uporczywymi problemami, które powoduje napięta powięź. 

Ból głowy to wina powięzi?

Czy pomyślelibyście, że ból głowy może być spowodowany napiętą powięzią? Okazuje się, że jest to możliwe. Napięta tkanka znajdująca się w okolicach szyi i karku jest bardzo często przyczyną bólu głowy. Naprężenia tej części ciała mogą pojawiać się, kiedy za długo siedzicie w jednej pozycji, przy biurku, przed komputerem lub trzymając telefon. W takiej sytuacji głowa i barki przybierają nienaturalną pozycję, wychodząc poza linię kręgosłupa. Rezultatem takiej sytuacji jest nie tylko pojawienie się napięcia mięśni oraz okalającej je powięzi, ale także osłabienie ich w rejonie barków i klatki piersiowej. Taka sytuacja powoduje pojawienie się bólów głowy. 

Aby uniknąć powyższych sytuacji, dobrze jest wzmocnić mięśnie barków i pleców, a także otworzyć klatkę piersiową. W tym wypadku mogą pomóc specjalne ćwiczenia, które należy wykonywać regularnie — co najmniej 3 razy w tygodniu. Mowa tutaj o przyciąganiu ciężaru do klatki piersiowej w pozycji siedzącej. Aby mieć pewność, że ćwiczenia są prawidłowo wykonywane warto skorzystać z pomocy specjalistów, którzy nie tylko pokażą, jak wykonać takie ćwiczenie, ale także dobiorą odpowiedni ciężar. 

Bóle stóp kolejnym skutkiem niedbałości o powięź

Osoby, które nie dbają o powięź, mogą spodziewać się, że może dojść u nich do pojawienia się stanu zapalnego. Jeżeli należycie do grona osób, które zmagały się z ostrogą znajdującą się na pięcie, zapewne doskonale zdajecie sobie sprawę z tego, jaki ból może powodować tego typu schorzenie spowodowane zapaleniem. Problemy ze stopą mogą pojawić się bezpośrednio w jej okolicy. Mogą być także skutkiem problemów z powięzią, która znajduje się w jej okolicy, np. w łydce. Jeśli dodatkowo dużo i często biegacie, jednak do tej pory nie mieliście problemów bólowych, zacznijcie dbać o powięź już teraz. To pomoże Wam uniknąć problemów z bólem stóp. 

Do rehabilitacji i masażu powięzi w okolicach stóp i łydek doskonale nada się mała piłka do masażu. W tym wypadku idealnym rozwiązaniem może okazać się piłka Hypersphere Mini. Można także wykorzystać urządzenia Hypervolt, które pozwolą precyzyjnie dotrzeć do powięzi znajdujących się w obrębie i okolicach stopy. Wspomniany przyrząd do masażu jest idealny do wykonania precyzyjnego automasażu śródstopia. 

Decydując się na automasaż powyższymi urządzeniami pamiętaj o tym, aby wykonać go prawidłowo. W pierwszej kolejności skup się na rozluźnieniu stóp (masaż powinien trwać od 1 do 3 minut na jedną stopę). Następnie wykonaj dokładny masaż łydek. Ten powinien trwać około 5 minut na jedną kończynę. 

Bóle pleców — jak sobie z nimi radzić?

Jak można się spodziewać, przyczyną pojawienia się bólu pleców może okazać się także napięcie lub uraz powięzi. Najbardziej bolesnym i problematycznym miejscem jest odcinek, w którym dolna część kręgosłupa łączy się ze środkowym. Warto mieć na uwadze, że napięta powięź w okolicach mięśni dwugłowych i czworogłowych ud ma ogromny wpływ właśnie na tę część kręgosłupa. Jeżeli zatem należycie do osób, które spędzają dużo czasu w pozycji siedzącej, spodziewajcie się, że w okolicach zginaczy bioder może pojawić się dokuczliwa sztywność. Będzie ona przeszkadzała m.in. w podnoszeniu kolan do góry, a także całego korpusu. 

Jeżeli chcecie ulżyć sobie w cierpieniu nie zapominaj o rolowaniu mięśni dwugłowych ud. Zabieg możesz przeprowadzić z użyciem wałka do masażu. Przeprowadzaj go co najmniej 3-4 razy w tygodniu. Idealnie będzie, jeśli na masaż znajdziesz czas codziennie. 

Nie dopuść do ograniczonej sprawności

Wasi znajomi twierdzą, że z wiekiem sprawność człowieka staje się ograniczona? Mamy nadzieję, że nie wierzycie w to, co mówią. Pamiętajcie, że nie musi tak być. Jeżeli będziecie pracować nad powięzią, sprawność fizyczna przez długi czas pozostanie na wysokim poziomie. Podstawą ćwiczeń powinno być jej rozluźnianie i wzmacnianie. Jeżeli macie wątpliwości, zapoznajcie się z najnowszymi badaniami. Potwierdzają one, że powięź jest narządem, który posiada w ciele człowieka najwięcej energii kinetycznej. 

Aby prawidłowo zadbać o swoją sprawność fizyczną, dobrze jest wykonywać trening plyometryczny. Pamiętajcie jednak o tym, że zanim go rozpoczniecie, spotkajcie się ze specjalistą. Oceni on Wasz stan zdrowia, a także pokaże, jak prawidłowo wykonywać poszczególne ćwiczenia. Ważne jest również to, że do takiego treningu należy przygotowywać się przez kilka tygodni. Doskonałym rozwiązaniem może także okazać się trening zwrotnościowy. Dobrze jest wprowadzić tutaj ćwiczenia, które dzięki różnym płaszczyznom ruchu i różnych kierunkach pozwolą zadać o całe ciało. 

Sztywne stawy — zadbaj o powięź, a problem zniknie

Sztywność powięzi jest jedną z przyczyn sztywności stawów, która z kolei ogranicza zakres ruchów oraz ogólną sprawność organizmu. Jeżeli macie wątpliwości, przyjrzyjcie się swojemu ciału. przykładem mogą być tutaj sztywne mięśnie łydek, przez które można mieć problem z wygięciem palców u stóp w kierunku piszczeli. 

Aby zadbać o elastyczność powięzi, a tym samym stawów warto regularnie się rolować i rozciągać. Doskonale sprawdzą się tutaj wałki do masażu, zarówno te piankowe, jak i wibracyjne. W czasie masażu uwzględnijcie te grupy mięśniowe, które są najsztywniejsze i to im poświęćcie trening. Pamiętajcie o tym, aby nie czekać z rolowaniem do powrotu do domu. Automasaż możecie wykonać od razu po treningu na siłowni. Dzięki temu Wasze mięśnie będą gotowe do dalszego wysiłku, jakim jest dotarcie do mieszkania. 

Kontuzja skutkująca ograniczoną ruchomością ciała — jak sobie z nią radzić?

Kiedy dochodzi do kontuzji albo koniecznej operacji. Wasze ciało wytwarza tkankę bliznowatą, która ma być odpowiednikiem powięzi. Problemem w tym wypadku jest to, że wspomniana tkanka układa się prostopadle do powięzi, czyli zupełnie inaczej niż naturalnie położone w ciele człowieka włókna. Taki stan rzeczy jest przyczyną tego, że mięśnie mają mniejsze możliwości do rozluźniania i napinania się. 

Kiedy po kontuzji lub operacji dostaniecie zielone światło od lekarza, zacznijcie wykonywać delikatne masaże wzdłuż i wszerz grupy mięśniowej, która uległa uszkodzeniu podczas operacji lub kontuzji. Delikatny masaż wykonujcie nawet do kilku razy dziennie. Wystarczy poświęcić mu kilka minut. W czasie jego przeprowadzania dostosuj nacisk do etapu rekonwalescencji. W miarę zwiększania się tolerancji na ból lub zaawansowania terapii wprowadzaj do ćwiczeń przyrządy do masażu takie jak rollery czy piłki wibracyjne. 

Jak prawidłowo przeprowadzić masaż powięzi?

Prawidłowo przeprowadzony masaż powięzi to doskonałe rozwiązanie dla osób, które borykają się z problemami bólowymi. Będzie także idealnym uzupełnieniem treningu pilatesowego, biegania, ćwiczeń jogi, czy stretchingu. 

Chcąc dobrze przeprowadzić masaż powięzi wystarczy przygotować matę do ćwiczeń i odpowiedni przyrząd do masażu. Doskonale sprawdzą się rozmaite rollery. Kiedy wszystkie akcesoria będą już przygotowane, wystarczy położyć wałek na macie i umieścić na nim tę partię mięśniową, którą chcecie poddać masażowi. Kolejnym krokiem jest przesuwanie odpowiedniej części ciała po wałku. Wystarczy wykonać od ośmiu do dziesięciu powtórzeń na każdą partię mięśniową. Jeśli nie wiecie, jak wykonać ćwiczenia, skontaktujcie się z fizjoterapeutą lub lekarzem, który jasno określi, jak rolować daną część ciała. 

Kiedy wykonujecie masaż powięzi przed treningiem, pamiętajcie o tym, że Wasze ruchy powinny być szybkie i stanowcze. Dzięki temu pobudzicie mięśnie do pracy. Po treningu natomiast masaż powinien być niezwykle spokojny. Ma bowiem na celu rozluźnienie mięśni i powięzi.

Jeżeli chcecie uzyskać jak najlepsze efekty, masaż powięzi wykonujcie regularnie. Warto jednak mieć na uwadze, że nawet jednorazowy automasaż jest w stanie przynieść ulgę spiętym mięśniom. Co więcej, redukuje tym samym uciążliwy ból. 

Korzyści, które wynikają z masażu powięzi

Największą zaletą masażu powięzi jest z pewnością złagodzenie bólu, który pojawia się nie tylko po wymagających ćwiczeniach, ale także wtedy, kiedy prowadzisz siedzący tryb życia. Dobrze wykonany zabieg sprawia, że mięśnie i okalająca je powięź szybko się regeneruje. Jest to niezwykle ważne dla sportowców, którzy mogą mieć lepsze osiągi w danej dyscyplinie sportowej. O automasażu powinny także pamiętać te osoby, którym zależy na pozbyciu się regularnie pojawiającego się uciążliwego bólu. Ten bowiem może pojawić się w życiu codziennym, w najmniej oczekiwanym momencie. 

Pozytywnym efektem rolowania może okazać się także mniejsze ryzyko powstawania kontuzji. Okazuje się bowiem, że z każdą sesją powięź, mięśnie i stawy będą stawać się coraz bardziej elastyczne, a tym samym są bardziej odporne na urazy. 

Kolejną korzyścią wynikającą z regularnych automasażów z użyciem specjalistycznych przyrządów do masażu jest zmniejszenie stresu i napięć, a tym samym poprawa gibkości i mobilności ciała. Tego typu zabieg warto zatem włączyć do swojego planu treningowego. Może to być forma ćwiczeń relaksacyjnych, przy których będziecie odpoczywać.